Rozdzielność majątkowa małżonków

Porada prawna zamówiona przez wirtualne biuro w Warszawie.
Autorem artykułu jest pani Magdalena Pieczka.

Idea wirtualnego biura to Twoja firma z siedzibą w Warszawie
zamiast w Twoim domu. Czytaj : 8 powodów by mieć siedzibę firmy w Warszawie

Zawarcie małżeństwa wiąże się nie tylko ze zmianami w życiu osobistym małżonków, ale również wnosi określone zmiany w zakresie ich stosunków majątkowych. Małżonkowie mogą uregulować swoje stosunki majątkowe samodzielnie, zawierając stosowną umowę. W sytuacji, gdy tego nie uczynią, z chwilą zawarcia przez nich małżeństwa powstaje pomiędzy nimi wspólność majątkowa z mocy ustawy.

W drodze umowy majątkowej, małżonkowie mogą między innymi ustanowić rozdzielność majątkową.

Umowa wprowadzająca rozdzielność majątkową, czyli tzw. intercyza małżeńska, może zostać zawarta tylko w formie aktu notarialnego. W tym przypadku niezbędne jest więc udanie się do notariusza celem sporządzenia takiego aktu.

Zawarcie umowy może nastąpić zarówno przez zawarciem małżeństwa jak i w trakcie jego trwania.
Należy pamiętać, że umowa taka w każdym czasie może zostać przez osoby, które ja zawarły zmieniona lub rozwiązana. W przypadku rozwiązania umowy małżonkowie mogą zawrzeć inną stosową umowę.
Jeśli tego nie uczynią, powstanie pomiędzy nimi wyżej wspomniana ustawowa wspólność majątkowa. Należy pamiętać, że umowa wywołuje skutki najwcześniej dopiero od chwili jej zawarcia. Małżonkowie mogą w umowie określić termin późniejszy wprowadzenia rozdzielności majątkowej, natomiast niedopuszczalne jest ustanowienie rozdzielności majątkowej z datą wsteczną.

Konsekwencją zawarcia umowy wprowadzającej rozdzielność majątkową jest fakt, że w trakcie trwania małżeństwa każdy z małżonków zachowuje dla siebie zarówno majątek nabyty przed zawarciem małżeństwa jak i w jego trakcie, czyli tzw. majątek osobisty. Małżonkowie nie posiadają natomiast majątku wspólnego. Polskie prawo nie przewiduje możliwości ustanowienia rozdzielności majątkowej z wyłączeniem niektórych rzeczy (np. nieruchomości).

Każdy z małżonków może samodzielnie rozporządzać swoim majątkiem, co oznacza, że nie jest w tym wypadku potrzebna zgoda drugiego małżonka. Uprawnienia tego nie można ograniczyć ani wyłączyć
w umowie. Jednak przy rozporządzaniu składnikami majątkowymi o znacznej wartości małżonkowie
dla dobra rodziny powinni się wzajemnie informować na ten temat. W literaturze omawiającej przedmiotowe zagadnienia podnosi się, że w umowie można zawrzeć postanowienia, na podstawie których jeden z małżonków zobowiąże się, że nie dokona rozporządzenia określonym przedmiotem majątkowym będącym jego własnością, np. nieruchomością.

Jeśli, w trakcie trwania małżeństwa, małżonkowie wspólnie dokonają zakupu określonych ruchomości
lub nieruchomości, wtedy staną się współwłaścicielami tych rzeczy.

Jedną z ważniejszych konsekwencji ustanowienia rozdzielności majątkowej jest również fakt,
że co do zasady, jeden małżonek nie ponosi odpowiedzialności swoim majątkiem za zobowiązania drugiego małżonka. Należy jednak pamiętać, że w stosunku do innych osób, na intercyzę można się powoływać tylko wtedy, gdy osoby te wiedziały o istnieniu takiej umowy, oraz o jej rodzaju.