Sądy poparły wirtualne biura

Autorem artykułu dla wirtualnego biura jest radca prawny Jakub Bonowicz, współautorem Filip Janeczko.

Radca Prawny Jakub Bonowicz prowadzi Kancelarię w Łodzi i Piotrkowie Trybunalskim, ale sprawy obsługuje również w Warszawie oraz innych miastach na terenie kraju.

Kancelaria świadczy pomoc prawną dla przedsiębiorców z zakresu prawa podatkowego, gospodarczego, cywilnego, prawa własności intelektualnej, autorskiego oraz prawa e-commerce, a także pomoc w prowadzeniu sporów z organami podatkowymi i organami administracji, w tym również usługi reprezentacji przed tymi organami jak i sądami administracyjnymi ( wojewódzkimi sądami administracyjnymi i Naczelnym Sądem Administracyjnym ).

Jeśli potrzebujesz pomocy, skontaktuj się przez ten formularz :

FORMULARZ DO RADCY PRAWNEGO : ZADAJ PYTANIE RADCY PRAWNEMU .

Czy rejestrując firmę pod adresem wirtualnego biura
urząd skarbowy może odmówić mi nadania numeru NIP ?

ORZECZNICTWO SĄDOWE MÓWI JEDNOZNACZNIE !

W toku postępowania o nadanie NIP organy nie są uprawnione do badania, czy pod wskazanym adresem wykonywane są funkcje zarządcze spółki. Również okoliczność, że pod wskazanym adresem maja siedzibę także inne spółki nie może mieć wpływu na kwestię nadania numeru NIP stronie.

W poprzednich artykułach poświęconych problematyce biur wirtualnych wskazaliśmy, iż prowadzenie działalności gospodarczej w tej formie co do zasady należy uznać za zgodne z prawem i że organ podatkowy nie może odmówić wydania NIP tylko na tej podstawie, natomiast w świetle najnowszego orzecznictwa sądów administracyjnych temat ten wymaga aktualizacji i uzupełnienia.

Powyższe analizy prawne wymagają jednakże uzupełnienia i aktualizacji,
z uwzględnieniem wydanych w ostatnim czasie wyroków sądów administracyjnych,
dotyczących skarg podatników na odmowę nadania im NIP.

Jednym z pierwszych wyroków dotyczącym interesującej nas problematyki był
wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 9 maja 2012 r., sygn. I SA/Wr 284/12 :

Nie można zgodzić się z organem, że spółka cywilna zanim wystąpi o nadanie NIP powinna prowadzić działalność gospodarczą, opłacać składki społeczne, być zarejestrowanym podatnikiem VAT oraz być płatnikiem w podatku dochodowym od osób fizycznych. To otrzymanie numeru NIP upoważnia do prowadzenia działalności gospodarczej, opłacania składek społecznych, występowania jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych oraz występowania w charakterze podatnika od towarów i usług. Należy w tym miejscu wskazać m.in. na przepis art. 5a ustawy o NIP zgodnie z którym podatnicy rozpoczynający działalność gospodarczą w ramach wniosku o wpis do rejestru przedsiębiorców albo do ewidencji działalności gospodarczej składają zgłoszenie identyfikacyjne albo aktualizacyjne.

Należy zauważyć, że ustawodawca w rozdziale drugim ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników zatytułowanym postępowanie w sprawie nadania numeru identyfikacji podatkowej bardzo szczegółowo ustalił warunki formalne nadania numeru NIP. Zamieścił je w art. 5 powołanej ustawy.
I właściwie postępowanie w sprawie nadania tego numeru sprowadza się do sprawdzenia spełnienia owych warunków formalnych. Natomiast to w przepisie art. 8c ustawy o NIP wskazał jedyne przypadki odmowy nadania numeru NIP, na które nie powołał się organ podatkowy.

Sąd jednocześnie trafnie wskazał, iż :

Okoliczność, że osoba reprezentująca podmioty tworzące spółkę podejmowała w przeszłości działania polegające na zakładaniu innych spółek na podstawie umów pozorowanych, co zostało potwierdzone przez Sąd Rejonowy w O., nie może mieć wpływu na kwestię nadania numeru NIP. W ocenie Sądu w sytuacji gdy spółka cywilna w świetle przepisu art. 2 może ubiegać się o nadanie identyfikatora podatkowego, spełnia warunki formalne z art. 5 oraz nie spełnia przesłanki z art. 8c cytowanej ustawy brak jest podstaw do odmowy nadania numeru NIP.

Natomiast WSA w Gdańsku podkreślił niedopuszczalność stanowiska urzędu skarbowego jeszcze dobitniej w wyroku z dnia 28 stycznia 2014 r. (sygn. I SA/Gd 1401/13), w którym sąd podkreślił, iż:

W toku postępowania o nadanie NIP organy nie są uprawnione do badania, czy pod wskazanym adresem wykonywane są (lub mogą być wykonywane) funkcje zarządcze spółki. Sąd w tym miejscu wskazuje na odmienność ustalonego w sprawie stanu faktycznego do przywołanego przez pełnomocnika organu wyroku WSA w Gdańsku z 24 sierpnia 2013r. w sprawie I SA/Gd 1050/13 (orzeczenie dostępne w Internecie).

Nadto, sąd słusznie podkreślił, co jest oczywiste dla osób prowadzących działalność gospodarczą :

Bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy pozostaje podnoszona przez Dyrektora Izby Skarbowej okoliczność, że mogą występować trudności z doręczaniem pism spółce.
Nie ulega wątpliwości, że to spółka ma wskazać prawidłowy adres swojej siedziby oraz zapewnić odbiór korespondencji pod tym adresem. Niedopełnienie obowiązków w tym zakresie naraża spółkę na skutki wynikające z treści art. 151a ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa
(t.j. Dz. U z 2012 r. poz. 749 ze zm.).

A zatem wyroki te należy rozumieć w ten sposób, że organ podatkowy nie jest władny, aby dokonywać oceny czy np. dany podmiot gospodarczy posiada materialne, techniczne czy finansowe środki,
aby w wybranym przez siebie i wskazanym miejscu prowadzić działalność. Również bez znaczenia jest zdaniem sądów administracyjnych fakt, że pod danym adresem zarejestrowanych jest wiele podmiotów, jak również, że udziały kapitałowe w tych podmiotach były przekazywane po otrzymaniu NIP-u (problematyka tzw. spółek szelfowych). Nadto, sądy administracyjnie zgodnie podkreślają, że urząd skarbowy podnosząc zarzut założenia spółki na podstawie danych biura wirtualnego jako formy oszustwa, powinien przedstawić dobitne i bezpośrednie dowody, że groźba oszustwa jest realna i poważna, a nie jedynie hipotetyczna.

A zatem sąd w całości podzielił przytoczone wcześniej argumenty i zajął stanowisko zdecydowanie korzystne dla wszystkich tych, którzy pragną prowadzić swoją działalność gospodarczą przy pomocy biur wirtualnych.

Co wymaga podkreślenia, to WSA w Gdańsku nie jest w tym poglądzie odosobniony - podobnie orzekł chociażby WSA w Łodzi w wyroku z dnia 7 sierpnia 2013 r., sygn. I SA/Łd 436/13 :

W toku postępowania o nadanie NIP organy nie są uprawnione do badania, czy pod wskazanym adresem wykonywane są funkcje zarządcze spółki. Również okoliczność, że pod wskazanym adresem mają siedzibę także inne spółki nie może mieć wpływu na kwestię nadania numeru NIP stronie.

Środki ochrony podatnika

Podatnik, który znalazł się w sytuacji odmowy nadania NIP lub też nie wydano decyzji w ogóle, powinien skorzystać ze środków ochrony prawnej, przewidzianych przez prawo. Po pierwsze więc,
jeżeli organ nie wyda decyzji w sprawie, na co w tej sprawie ma 3 dni lub 1 dzień, petentowi przysługuje - na gruncie art. 141 Ordynacji Podatkowej, skarga na bezczynność do organu podatkowego wyższego stopnia, a więc w tej sprawie - do Dyrektora Izby Skarbowej. Może on nakazać dodatkowy termin na załatwienie sprawy oraz zażądać wyjaśnienia przyczyn i ustalenie osób winnych naruszeniu terminu.
Jeśli i to nie poskutkuje, podatnik może wnieść skargę na bezczynność organu do wojewódzkiego sadu administracyjnego właściwego ze względu na siedzibę organu podatkowego.

Jeżeli wydano decyzję odmowną, to osobie przysługuje odwołanie od decyzji do organu odwoławczego - jest nim również Dyrektor Izby Skarbowej. Załatwienie sprawy w postępowaniu odwoławczym powinno nastąpić w terminie 2 miesięcy od dnia otrzymania odwołania przez organ odwoławczy, a w razie przeprowadzenia rozprawy - termin ten wydłuża się do 3 miesięcy. Odwołanie w postępowaniu podatkowym ma sformalizowany charakter, zgodnie z art. 222 Ordynacji podatkowej musi zawierać zarzuty przeciw decyzji, określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem odwołania oraz wskazywać dowody uzasadniające to żądanie (stąd winno ono być sporządzone przez prawnika lub doradcę podatkowego). Skargę na decyzję organu odwoławczego można z kolei złożyć w terminie 30 dni od doręczenia decyzji do sądu administracyjnego. Warto również zauważyć, że na gruncie art. 142 Ordynacji Podatkowej pracownik, który nie załatwił sprawy w terminie, może ponieść odpowiedzialność dyscyplinarną oraz inną, przewidzianą przepisami ustawy. Przepis ten daje podstawę dla zawiadomienia urzędu kontroli skarbowej o bezczynności danego urzędu skarbowego, dzięki czemu może zostać przeprowadzone postępowanie kontrolne wobec urzędu skarbowego.