Czy dasz radę zlikwidować spółkę zoo ?

Artykuł ten omawia temat :
LIKWIDACJA SPÓŁKI Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ
na skutek uchwały wspólników o rozwiązaniu Spółki.

Autor : Radca Prawny Jakub Bonowicz.
Data utworzenia : 9 września 2015 r.

Temat ten poruszamy, gdyż w wirtualnym biurze VSL-System znajduje się
duża grupa właśnie tego typu podmiotów - spółka z o.o.

Zamiast likwidować spółkę teraz, możesz ją "zaparkować" na adresie wirtualnego biura
a w międzyczasie przygotować się do podejścia do tej skomplikowanej procedury.

Autorem artykułu zamówionego przez wirtualne biuro jest Radca Prawny Jakub Bonowicz.
Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej, skontaktuj się przez ten formularz :
ZADAJ PYTANIE RADCY PRAWNEMU

Dość paradoksalnie, zakończenie bytu spółki kapitałowej prawa handlowego – spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, jest bardziej skomplikowane, niż jej założenie.

Poniżej opisujemy modelowy sposób likwidacji spółki zoo na skutek uchwały wspólników
o jej rozwiązaniu. Znajdziesz też odpowiednie przykładowe formularze niezbędne do przeprowadzenia procesu likwidacyjnego.

Jest to podstawowy i najczęściej występujący w praktyce sposób rozwiązania spółki. Zasygnalizować należy, iż występują także inne sposoby (np. rozwiązanie poprzez sąd, upływ czasu, na który spółka została powołana), proces likwidacyjny może charakteryzować się wówczas pewnymi odmiennościami
od opisanego.

Prosimy pamiętać, iż każdy przypadek jest indywidualny i wymaga konsultacji z prawnikiem. Naszym Klientom oferujemy pomoc i wsparcie w przeprowadzeniu procesu likwidacyjnego spółki zoo
– w tym celu można skontaktować się z Radcą Prawnym Jakubem Bonowiczem.

Przepisy podane w tekście bez ich oznaczenia są przepisami kodeksu spółek handlowych (ksh).

Uwaga ! W internecie znajduje się wiele artykułów opisujących w sposób mniej lub bardziej wyczerpujący likwidację Spółki. Naszym zdaniem pozostawiają one wiele kwestii niewyjaśnionych lub ignorują je. Dlatego też staraliśmy się w sposób kompleksowy potraktować temat.
Jeśli jednak tekst jest zbyt długi lub zbyt skomplikowany, to :

wyliczenie najważniejszych czynności znajdziesz tutaj: Likwidacja spółki zoo w pigułce
wykaz formularzy i dokumentów, które należy złożyć znajdziesz tutaj:
Jakie dokumenty i formularze trzeba złożyć ?

I. UWAGI OGÓLNE

Na samym początku uporządkujmy terminologię, w k.s.h. niestety panuje pewna niekonsekwencja.
Otóż spotykać się będziemy z następującymi pojęciami:

Zdarzenie będące przyczyną rozwiązania Spółki – np. uchwała wspólników o rozwiązaniu Spółki. Należy pamiętać, iż nie oznacza to jeszcze rozwiązania Spółki. Do rozwiązania bowiem konieczne jest przeprowadzenie całego szeregu czynności, czyli właśnie procesu likwidacyjnego (likwidacji).
Otwarcie likwidacji – następuje zwykle równocześnie z wystąpieniem przyczyny rozwiązania Spółki. Rozpoczyna ono dopiero proces likwidacyjny, który zmierza do rozwiązania Spółki.
Zamknięcie likwidacji – następuje z chwilą zatwierdzenia przez zgromadzenie wspólników sprawozdania likwidacyjnego (niekiedy w terminologii sądów mówi się o uchwale zgromadzenia wspólników o zamknięciu likwidacji).
Rozwiązanie spółki – polega na zakończeniu bytu prawnego spółki. Spółka przestaje istnieć,
traci osobowość prawną. Rozwiązanie następuje dopiero po przeprowadzeniu procesu likwidacyjnego. Rozwiązanie następuje z chwilą uprawomocnienia się postanowienia Sądu
o wykreśleniu spółki z Krajowego Rejestru Sądowego (art. 694(5) §2 kodeksu postępowania cywilnego.
Upadłość spółki – jest czym innym niż likwidacja. Można ogłosić upadłość zarówno takiej spółki, co do której nie otwarto likwidacji jak i takiej, która już w likwidacji jest. W tym pierwszym wypadku ogłoszenie upadłości spółki staje się przyczyną jej rozwiązania (art. 270 pkt 3)
(czyli nie jest potrzebna już wówczas uchwała wspólników o rozwiązaniu spółki). Jeśli natomiast ogłoszenie upadłości spółki następuje podczas procesu likwidacyjnego, to wówczas do rozwiązania Spółki nie wystarczy zakończenie postepowania likwidacyjnego, konieczne jest zakończenie postępowania upadłościowego. Dopiero wówczas syndyk składa wniosek o wykreślenie Spółki z rejestru (art. 289 §1). Jeśli natomiast postępowanie upadłościowe zakończyło się układem lub zostało z innych przyczyn umorzone, to spółka nie zostaje rozwiązana (art. 289 §2).

II. SPÓŁKA ZOO W LIKWIDACJI

Jak widać, istnieją dwa momenty czasowe, tj:

Moment powzięcia przez wspólników uchwały o rozwiązaniu Spółki (równoznaczny z momentem otwarcia likwidacji) – art. 274 §1 – uwaga: w terminologii sądowej znów niekiedy mówi się skrótowo o "uchwale o otwarciu likwidacji" – co jest nie do końca poprawne, skoro podjęcie uchwały o rozwiązaniu spółki powoduje z mocy prawa otwarcie likwidacji
(zbędne jest więc podejmowanie uchwały);
Moment rozwiązania Spółki (wykreślenia jej z rejestru);

Pomiędzy tymi dwoma momentami może upłynąć dość znaczny okres (nawet kilku lat), podczas którego przeprowadzany jest cały szereg czynności zmierzających do zakończenia bytu prawnego Spółki, zwany łącznie procesem likwidacyjnym (inaczej zamienne likwidacją, postępowaniem likwidacyjnym).
W uproszczeniu można powiedzieć, że jest ono „odwrotnością fazy tworzenia spółki” (S. Janczewski w: Prawo o spółkach akcyjnych: Komentarz, red. H. Kon, Warszawa, 1993, s. 333). Przy czym, o ile założenie spółki zoo (zwłaszcza on-line) jest obecnie banalnie proste, o tyle jej likwidacja już nie.

Co ważne, nawet spółka zoo, która nie rozpoczęła faktycznie prowadzenia działalności gospodarczej,
ani nie zaciągnęła zobowiązań, może być wykreślona z rejestru handlowego, dopiero po przeprowadzeniu likwidacji w całości (uchwała Sądu Najwyższego z 18.01.9914 r. III CZP 178/93).

I tutaj ważna rzecz - w trakcie tego postępowania spółka zoo jest podmiotem funkcjonującym w obrocie, zachowującym osobowość prawną (art. 274 §3). Pozostaje ona zatem stroną praw i obowiązków, może zawierać umowy i zaciągać zobowiązania, wystawiać faktury, pozywać i być pozywana. Do spółki w okresie likwidacji stosuje się przepisy dotyczące organów spółki, praw i obowiązków wspólników, jeśli przepisy ksh nie stanowią inaczej lub z celu likwidacji nie wynika co innego (art. 275 §1).
„Chwilą rozwiązania spółki jest więc nie moment zaistnienia przyczyny, ale wykreślenie z rejestru jako następstwo postępowania likwidacyjnego lub upadłościowego”
(wyrok Sadu Apelacyjnego w Warszawie z 6 września 2013 r. I ACa 390/13).
Sąd podkreślił, iż przejście spółki w fazę likwidacyjną nie oznacza jej przekształcenia w inny podmiot;
do rozwiązania zaś spółki nie dochodzi w dacie podjęcia uchwały w tym przedmiocie przez zgromadzenie wspólników, lecz dopiero po przeprowadzeniu likwidacji z chwilą wykreślenia spółki z rejestru.

Istnieją oczywiście pewne ograniczenia, mianowicie skutki otwarcia likwidacji są następujące:

Spółka nie powinna wszczynać nowych interesów, chyba że jest to potrzebne do ukończenia spraw w toku (art. 282 §1). Wskazuje się niekiedy, że spółka ma ograniczoną zdolność do czynności prawnych ze względu na cel likwidacji (art. 275 §3), niemniej w praktyce proces likwidacji może obejmować tak wiele czynności, że trudno wskazać tutaj jasno, jakich czynności spółka nie mogłaby dokonywać. Czynność, która „wykracza poza cel likwidacji” mogłaby być uznana przez sąd za nieważną, jako dokonana poza granicami zdolności do czynności prawnych spółki zoo w likwidacji.
Nie można nawet częściowo wypłacić wspólnikom zysków ani dokonywać podziału majątku spółki przed spłaceniem wszystkich zobowiązań (art. 275 §2).
Nie można wypłacać zaliczek na poczet zysku.
Dopłaty mogą być uchwalane tylko za zgodą wszystkich wspólników (art. 275 §3). Dopłaty muszą być jednak przewidziane w umowie spółki. Nie jest bowiem możliwa zmiana umowy spółki, która wprowadza obowiązek dopłat, gdyż tego typu zmiana nie jest związana z celem spółki w likwidacji, gdyż ta ostatnia powinna dążyć do zakończenia swojej działalności, a nie dokonywania zmian, które byłoby co najmniej "nie po drodze" z procesem likwidacyjnym (tak A. Kidyba, Komentarz do art. 275). Z drugiej strony – jak podaje autor zasilanie finansowe spółki może służyć zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli, w związku z czym możliwe jest wnoszenie dopłat, ale tylko tych, które są przewidziane w umowie spółki.
Wygasa prokura (art. 284 §1, art. 109(7) §2 k.c.), przy czym nowa prokura nie może być ustanowiona (art. 284 §2) (bo prowadzić sprawy likwidowanej spółki mogą jedynie likwidatorzy).
Przestaje działać zarząd spółki, zaś jego funkcje przejmują likwidatorzy. Pozostałe organy spółki, takie jak komisja rewizyjna czy rada nadzorcza (o ile są ustanowione), a przede wszystkim zgromadzenie wspólników, działają normalnie.
Spółka ma obowiązek posługiwania się nazwą z dopiskiem „w likwidacji” (art. 274 §3). Zmiana ta ma na celu poinformowanie o specyficznym stadium, w jakim spółka się znajduje (A. Kidyba: Komentarz aktualizowany do art. 1-300 ustawy – Kodeks spółek handlowych, LEX/el, komentarz do art. 272, określany dalej jako „A. Kidyba: Komentarz”).
Nie można umorzyć udziałów spółki z czystego zysku (możliwe jest umorzenie bez wynagrodzenia).
Nie można obniżyć kapitału zakładowego.
Nie można zmienić przedmiotu działalności spółki.

Należy jeszcze dodać, iż jeśli wspólnicy w czasie likwidacji zmienią zdanie, to mogą oni zapobiec rozwiązaniu spółki poprzez jednomyślną uchwałę o dalszym istnieniu spółki. Uchwała taka może być podjęta do dnia złożenia wniosku o wykreślenie spółki z rejestru (art. 273). Trzeba zwrócić uwagę,
iż o ile uchwała o rozwiązaniu spółki nie wymaga jednomyślności, o tyle uchwała o dalszym istnieniu spółki w okresie jej likwidacji już tak. Uchwała nie musi być stwierdzona protokołem sporządzonym przez notariusza. W pewnych wypadkach podjęcie uchwały jest wyłączone, nie dotyczy to jednak sytuacji,
gdy z żądaniem rozwiązania wystąpił niebędący wspólnikiem członek organu spółki lub organ państwowy (jeśli działalność spółki naruszająca prawo zagraża porządkowi publicznemu; art. 271 pkt 2),
jak i w przypadkach określonych w art. 21 (gdy spółkę rozwiązuje sąd). Podjęcie uchwały powoduje uchylenie likwidacji, co likwidatorzy powinni zgłosić do sądu rejestrowego (art. 278)

Generalnie mówiąc przy likwidacji Spółki możemy wyróżnić trzy grupy czynności.

CZYNNOŚCI PRZEDLIKWIDACYJNE I ZWIĄZANE Z OTWARCIEM LIKWIDACJI
CZYNNOŚCI LIKWIDACYJNE (w tym czynności likwidacyjne sensu stricto wymienione w art. 282) – trwają one od dnia otwarcia likwidacji (dzień powzięcia uchwały o rozwiązaniu spółki) do dnia zakończenia likwidacji (art. 288), którym jest dzień zatwierdzenia przez zgromadzenie wspólników sprawozdania finansowego.
CZYNNOŚCI POLIKWIDACYJNE – tj. te, które należy podjąć po wykreśleniu z rejestru. Bardzo istotne jest to, iż formalny koniec likwidacji (wskazany w pkt 2) często nie pokrywa się z faktycznym jej końcem, którym jest moment przekazania ostatniego przedmiotu majątkowego lub środków pieniężnych należących do Spółki. Co więcej , możliwa jest sytuacja, gdy spółka jest już formalnie zlikwidowana, a proces likwidacyjny faktycznie się nie zakończył. Jak wskazał Sąd Najwyższy, możliwe jest wykreślenie z rejestru spółki zoo, jeżeli w wyniku przeprowadzonego
i zakończonego postępowania likwidacyjnego zostanie spieniężony cały jej majątek, a mimo to zostaną niewypełnione zobowiązania ciążące na tej spółce
(postanowienie Sądu Najwyższego z 18 grudnia 1996 r. I CKN 20/96, OSNC 1997, nr 5 poz. 53).

Odrębną kwestią jest podział majątku spółki pomiędzy jej wspólników i problem dalszego losu jej zobowiązań po wykreśleniu jej z rejestru, jeśli z jakichś powodów zobowiązania
te nie zostały zaspokojone.

CZYNNOŚCI PRZEDLIKWIDACYJNE I ZWIĄZANE Z OTWARCIEM LIKWIDACJI

Powzięcie uchwały o rozwiązaniu Spółki;
Wybór likwidatorów;
Sporządzenie bilansu otwarcia likwidacji;
Zgłoszenie do KRS otwarcia likwidacji oraz likwidatorów;
Ogłoszenie o rozwiązaniu i otwarciu likwidacji wraz z wezwaniem wierzycieli do zgłoszenia wierzytelności;
Zawiadomienie Urzędu Skarbowego;

I. POWZIĘCIE UCHWAŁY O ROZWIĄZANIU SPÓŁKI

W art. 270 wskazano zdarzenia powodujące rozwiązanie spółki. Są to:

Przyczyny przewidziane w umowie spółki;
Uchwała wspólników o rozwiązaniu spółki;
Uchwała wspólników o przeniesieniu siedziby spółki za granicę;
Ogłoszenie upadłości spółki;
Inne przyczyny przewidziane prawem;
Rozwiązanie spółki przez sąd wyrokiem (art. 21, 271);

Skoncentrujemy się tylko na tej drugiej przyczynie, jako najczęściej występującej.

Wspólnicy mogą podjąć uchwałę o rozwiązaniu spółki (art. 246 §1) większością 2/3 głosów.
Wyjątki od tej zasady są następujące:

Jeśli umowa spółki przewiduje surowsze warunki – co oznacza, iż umowa spółki może przewidywać wyższą większość (np. 3/4), ale nie niższą;
Jeśli bilans sporządzony przez zarząd wykaże stratę przewyższającą sumę kapitałów zapasowego i rezerwowych oraz połowę kapitału zapasowego, wówczas zarząd jest obowiązany niezwłocznie zwołać zgromadzenie wspólników w celu powzięcia uchwały dotyczącej dalszego istnienia spółki (art. 233 §1) W takim wypadku do powzięcia uchwały o rozwiązaniu spółki wystarczy bezwzględna większość głosów, jeśli umowa spółki nie stanowi inaczej (art. 246 §2).

Do likwidacji spółki (przy odpowiednim oczywiście rozkładzie udziałów) nie jest więc konieczna zgoda wszystkich wspólników (jeśli np. mamy udziały w stosunku: wspólnik A – 34%, wspólnik B – 33%, wspólnik C – 33% - wówczas wystarczy, iż za rozwiązaniem zagłosują wspólnik A i B). Sprzeciw jednego ze wspólników spółki zoo zgłoszony na zebraniu od uchwały o likwidacji i rozwiązaniu spółki, a nawet pozew wniesiony następnie o unieważnienie odnośnej uchwały, nie stanowi podstawy do odmowy wpisu otwarcia likwidacji w rejestrze handlowym (orzeczenie SN z 10 marca 1938 r. II C 2339/37, OSN 1939, nr 1, poz. 34).

Istotne jest to, iż w wypadku uchwał zgromadzenia wspólników dotyczących rozwiązania spółki sporządzony musi być protokół notarialny pod rygorem nieważności. Uchwała o rozwiązaniu spółki podjęta bez zachowania tej formy jest nieważna (A. Kidyba: Komentarz aktualizowany do art. 1-300 ustawy z 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych, Lex/el. 2015 r., komentarz do art. 270, Nb 4).

Należy podkreślić, iż z dniem 1 kwietnia 2016 r. wejdzie w życie przepis pkt 2(1) przewidujący podjęcie przez wspólników uchwały o rozwiązaniu spółki w trybie elektronicznym. Taka uchwała nie będzie wymagała stwierdzenia protokołem sporządzonym przez notariusza, lecz opatrzeniem jej przez wszystkich wspólników bezpiecznymi podpisami elektronicznymi weryfikowanymi przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu lub podpisami potwierdzonymi profilem zaufanym ePUAP. Rozwiązanie spółki zainicjowane przez wspólników w trybie elektronicznym możliwe będzie naturalnie jedynie w tych spółkach, których umowy zostały zawarte on-line. Uchwał taka podejmowana jest większością głosów (art. 246 §1 ksh). W praktyce jednak wymóg stosownej większości niezbędnej do podjęcia uchwały został uzupełniony obowiązkiem opatrzenia jej przez wszystkich wspólników (a więc nawet głosujących przeciw lub wstrzymujących się) bezpiecznym podpisem elektronicznym, weryfikowanym ważnym kwalifikowanym certyfikatem albo podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP. Oznacza to, iż wspólnicy, którzy nie zgodzą się na rozwiązanie spółki i tak sparaliżują uchwałę przez brak opatrzenia jej podpisem w sposób określony wyżej.

II. WYBÓR LIKWIDATORÓW

W okresie likwidacji nie działa zarząd, a jego funkcję pełnią likwidatorzy. Likwidatorem może być tylko osoba fizyczna, mająca pełną zdolność do czynności prawnych, która nie jest skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwa wymienione w art. 18 §2, z zastrzeżeniem art. 18 §2-3 oraz nie jest członkiem rady nadzorczej i komisji rewizyjnej (art. 214). Do likwidatorów stosuje się przepisy dotyczące członków zarządu, z zastrzeżeń wyłączeń kodeksowych (art. 280, 283). Choć przepis nakazuje wprost stosować przepisy, to jednak między likwidatorem a członkiem zarządu jest bardzo wiele różnic. Przede wszystkim o ile członek zarządu działa jako sama spółka (jako jej organ), to likwidator nie jest organem spółki
i działa nie jako spółka, ale w imieniu spółki. Np. wina osób tworzących zarząd jest uznawana za winę spółki zoo, natomiast w przypadku winy likwidatora brak jest podstaw do przypisania winy bezpośrednio spółce. To samo dotyczy dobrej czy złej wiary – w przypadku zarządu jest ona przypisywana bezpośrednio spółce zoo, podczas gdy dobra lub zła wiara likwidatora jako przedstawiciela ustawowego jest przypisywana jemu (A. Kidyba, Komentarz do art. 276). Kompetencje likwidatora są ograniczone i zawężone do czynności likwidacyjnych (zob. niż; art. 282 §1). Likwidatorzy nie podlegają przepisom dotyczącym mandatom czy kadencji i są powoływania na czas trwania likwidacji. Z przepisów wynika obowiązek określenia wynagrodzenia likwidatorów.

Natomiast w okresie likwidacji inne organy, takie jak rada nadzorcza, czy komisja rewizyjna, a także zgromadzenie wspólników funkcjonują. Również uprawnienia kontrolne wspólników, o których mowa w art. 212, nie tracą swojej mocy.

Co do powołania likwidatorów, to uzyskują oni swój status w sposób trojaki.

W drodze uchwały wspólników o powołaniu likwidatora, uchwała ta może być podjęta na tym samym zgromadzeniu wspólników, na którym podjęto uchwałę o rozwiązaniu spółki;
W wyniku postanowień umowy spółki – umowa może wprost określać osoby likwidatorów w razie likwidacji spółki;
Z mocy samego prawa – przyjmuje się, iż jeśli umowa spółki lub uchwała wspólników nie stanowi inaczej, to dotychczasowi członkowie zarządu stają się likwidatorami (art. 276 §1). Literatura również wskazuje, iż gdy w spółce w likwidacji ani postanowienia umowy ani zgromadzenie wspólników nie powołało likwidatorów do prowadzenia spraw spółki, likwidatorami stają się z chwilą zarejestrowania otwarcia likwidacji członkowie zarządu, a członek zarządu nie może uchylić się od sprawowania obowiązków likwidatora, chyba że upoważnia go do tego umowa określająca zakres jego obowiązków względem spółki.

Sporną kwestią jest odpowiedzialność likwidatora.

Za zobowiązania cywilnoprawne spółki - istnieją dwa stanowiska
1. Według jednego – likwidator nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki (tak Sąd Najwyższy w wyroku z 6 lipca 2007 r. III CSK 2/07, OSNC-ZD 2008, nr 3, poz. 63)
2. Według drugiego – ponosi na podstawie art. 299 k.s.h. (SN w uchwale z 28 stycznia 2010 r. III CZP 91/09, Biul. SN 2010, nr 1, poz. 12, tak też A. Kidbya: Komentarz, do art. 276)

Przychylić się należy do stanowiska, iż likwidator ponosi odpowiedzialność za zobowiązania spółki zoo w likwidacji powstałe w okresie pełnienia przez niego funkcji likwidatora.

Za zobowiązania publicznoprawne spółki.
1. Zobowiązania podatkowe – wydaje się, iż nie ponosi odpowiedzialności. Art. 116 Ordynacji podatkowej wskazujący na osoby odpowiedzialne za zobowiązania spółki zoo (stosowany do większości zobowiązań publicznoprawnych) wymienia bowiem jako odpowiedzialnych członków zarządu, a nie likwidatora. Nie znajdzie zastosowania także art. 116a, gdyż odnosi się on do „innych osób prawnych” (a spółka zoo w likwidacji nie jest „inną osobą prawną”, tylko spółką zoo), ponadto wymienia jako osoby odpowiedzialności członków organów zarządzających. Likwidator zaś nie jest organem. Tak też sądy administracyjne (wyroki WSA w Warszawie z 21 maja 2008 r. III SA/Wa 456/08 oraz z 9 listopada 2011 r. III SA/Wa 595/11, wyrok WSA w Poznaniu z 24 października 2006 r. I SA/Po 296/06).
2. Zobowiązania z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, FP, FGŚP. Sąd Najwyższy prezentował pogląd (tak w wyroku z 8 lipca 2008 r. II UK 341/07, OSNP 2009/23-24/322), iż przepis należy stosować w drodze analogii do likwidatora: „odpowiedzialność związana z bezskutecznością egzekucji składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych należnych w czasie likwidacji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ponosi także były członek zarządu powołany na jej likwidatora” (tak też SN w uchwale z 28 stycznia 2010 r. III CZP 91/09). Natomiast sądy administracyjne nie podzielają tego poglądu.

Problem polega na tym, iż w zakresie odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe decyzje organów podatkowych likwidator może skarżyć do sądów administracyjnych, zaś za zobowiązania z tytułu składek – do sądu powszechnego (ewentualną skargę kasacyjną rozpozna więc Sąd Najwyższy). Z kolei trudno powiedzieć, czy organ podatkowy, mając zamkniętą drogę do orzeczenia na drodze „administracyjnej” o odpowiedzialności likwidatora mógłby wystąpić przeciwko niemu o zapłatę z powództwem do sądu powszechnego na podstawie art. 299 k.s.h. i czy taka sprawa w ogóle mogłaby być przez sąd rozpoznana.

III. SPORZĄDZENIE BILANSU OTWARCIA LIKWIDACJI

Po podjęciu przez wspólników uchwały o jej rozwiązaniu, likwidatorzy powinni sporządzić bilans otwarcia likwidacji (stosownie do przepisów ustawy o rachunkowości), a następnie przedstawić go do zatwierdzenia zgromadzeniu wspólników (art. 281 §1). Jeżeli likwidacja trwa dłużej niż rok (a nieraz ma to miejsce w praktyce), likwidatorzy powinni po upływie każdego roku obrotowego składać zgromadzeniu wspólników sprawozdanie ze swej działalności oraz sprawozdanie finansowe (art. 281 §2).

Bilans musi zostać sporządzony w terminie 14 dni od zdarzenia uzasadniającego likwidację (czyli w tym przypadku od podjęcia uchwały o rozwiązaniu spółki), art. 12 ustawy o rachunkowości. Ponieważ w likwidacji stosujemy przepisy odnoszące się do organów, bilans winien być przekazany do oceny radzie nadzorczej lub komisji rewizyjnej, jeśli ustanowiono te organy. Bilans powinien być podpisany przez wszystkich likwidatorów.

Bilans obejmuje spis aktywów spółki według ich wartości zbywczej (art. 281 §3). Sporządza się go w oparciu o wycenę aktywów według wartości zbywczej. Wartość zbywcza jest to wartość realna składnika majątkowego, jaką można uzyskać przy sprzedaży. W praktyce sporządzenie bilansu otwarcia zostanie powierzone osobie prowadzącej księgowość spółki. Przy czym należy pamiętać – jak wskazuje A. Kidyba, iż „na wartość zbywczą wpływają takie okoliczności jak czas sprzedaży (sprzedaż drzewek owocowych w zimie nie spowoduje osiągnięcia takiej ceny jak wiosną), miejscowość (sprzedaż szyszek chmielowych w okolicy, gdzie są browary), a więc chodzi tutaj o realną wartość rynkową” (A. Kidyba: Komentarz aktualizowany do art.1-300 ustawy z 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych, Lex/el. 2015, komentarz do art. 281, Nb 5). Wartość winna być określona na dzień sporządzenia bilansu.

Po sporządzeniu bilansu likwidatorzy winni go przedłożyć zgromadzeniu wspólników do zatwierdzenia, przy czym winien być on im udostępniony do wglądu na 15 dni przed terminem zgromadzenia (art. 68 ustawy o rachunkowości). Dodatkowo, jeśli w spółce funkcjonuje rada nadzorcza lub komisja rewizyjna, to sporządzają one sprawozdanie z badania bilansu, podlegające zatwierdzeniu przez zgromadzenie.

IV. ZGŁOSZENIE DO KRS OTWARCIA LIKWIDACJI I LIKWIDATORÓW

Zgodnie z art. 277 §1 do sądu rejestrowego należy zgłosić:

Otwarcie likwidacji;
Nazwiska i imiona likwidatorów oraz ich adresy;
Sposób reprezentowania spółki przez likwidatorów i wszelkie w tym zakresie zmiany, nawet gdyby nie nastąpiła żadna zmiana w dotychczasowej reprezentacji spółki.

Każdy likwidator ma prawo i obowiązek dokonania zgłoszenia. Od niedawna nie ma już wymogu dołączania do zgłoszenia złożonych wobec sądu albo poświadczonych notarialnie wzorów podpisów likwidatorów (art. 277 §2).

Obowiązuje ogólny termin składania wniosków do KRS przewidziany w art. 22 ustawy o KRS, zgodnie z którym wniosek o wpis do Rejestru winien być złożony nie później niż w terminie 7 dni od dnia zdarzenia uzasadniającego dokonanie wpisu, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. W praktyce zatem jeśli w tym samym dniu zgromadzenie wspólników podejmuje uchwałę o rozwiązaniu spółki i powołuje likwidatorów, likwidator winien w ciągu 7 dni od dnia podjęcia uchwał złożyć do KRS wskazane wyżej dokumenty.

Niestety termin zgłoszenia zmian w KRS nie są skorelowane z terminami sporządzenia bilansu otwarcia likwidacji. Wniosek bowiem o zmianę wpisu w związku z otwarciem likwidacji trzeba złożyć w terminie 7 dni od dnia rozwiązania spółki. Do wniosku tego załączyć trzeba zatwierdzony bilans otwarcia likwidacji. Brak załączenia wniosku spowoduje zwrot wniosku z 7-dniowym terminem na złożenie ponownego wniosku (wtedy wywoła on skutek od dnia pierwotnego zgłoszenia). A tymczasem przepisy ustawy o rachunkowości dają znacznie dłuższy termin na sporządzenie bilansu otwarcia likwidacji. W praktyce jak widać i tak bilans będzie musiał być sporządzony i zatwierdzony znacznie szybciej.

V. OGŁOSZENIE O ROZWIĄZANIU SPÓŁKI I OTWARCIU LIKWIDACJI

Zgodnie z art. 279 likwidatorzy powinni ogłosić o rozwiązaniu Spółki i otwarciu likwidacji, wzywając wierzycieli, do zgłoszenia ich wierzytelności, w terminie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia.

Zgłoszenia dokonujemy na formularzu MSIG-M1 Jest to wniosek o publikację ogłoszenia o otwarciu likwidacji w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Do wniosku dołączamy treść ogłoszenia o otwarciu likwidacji spółki wraz z wezwaniem wierzycieli do zgłaszania wierzytelności w przeciągu 3 miesięcy. Zaleca się także przekazanie treści ogłoszenia również w formie elektronicznej (np. na płycie CD lub DVD) co przyspieszy wycenę ogłoszenia i umieszczenie go w MSiG.

Ogłoszenie musi dotyczyć dwóch spraw: rozwiązania spółki oraz otwarcia likwidacji, przy czym przy rozwiązaniu spółki uchwałą wspólników są to momenty tożsame, skoro zgodnie z art. 274 §1 otwarcie likwidacji następuje właśnie z dniem powzięcia przez wspólników uchwały o rozwiązaniu spółki. Nie wymaga się natomiast ogłoszenia dla zgłoszenia wniosku o otwarcie likwidacji ani dnia zakończenia likwidacji.

Od ukazania się ogłoszenia wierzyciele spółki zoo mają 3 miesiące na zgłoszenie likwidatorom wszelkich wierzytelności wobec spółki. Wierzyciele mogą zgłaszać wierzytelności w każdej formie (pisemnej, ustnej, za pomocą środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość, np. faks, telefon, poczta elektroniczna). Naturalnie dla celów dowodowych winni oni skorzystać z formy pisemnej. Nie jest dopuszczalne wskazanie w wezwaniu, iż brak reakcji ze strony wierzycieli będzie poczytalny jako zrzeczenie się roszczeń w stosunku do spółki. Tego rodzaju oświadczenia nie wywołują żadnych skutków prawnych (tak J. Stecki: Likwidacja spółki akcyjnej według polskiego prawa akcyjnego (reprint), Warszawa 1993, s. 90 – pogląd ma zastosowanie także do spółki zoo).

VI. ZAWIADOMIENIE URZĘDU SKARBOWEGO

Nadto spółka jest obowiązana poinformować właściwy ze względu na siedzibę spółki urząd skarbowy o zmianie danych firmy (dodanie słów „w likwidacji”) na formularzu NIP-8. Dane te są wpisywane do Centralnego Rejestru Podmiotów – Krajowej Ewidencji Podatników (KEP), skąd zostaną przesłane automatycznie do systemów teleinformatycznych ZUS (Centralny Rejestr Płatników Składek) i GUS (krajowy rejestr urzędowy podmiotów gospodarki narodowej). Formularz złożyć trzeba w terminie 7 dni od dnia rozwiązania Spółki. Spółka obowiązana jest także do aktualizacji danych w zakresie podatku VAT na formularzu VAT-R w terminie 7 dni od daty uchwały o rozwiązaniu spółki.

CZYNNOŚCI LIKWIDACYJNE

Określone zostały one w art. 282 §1, są nimi:

zakończenie bieżących interesów spółki. Nowe interesy można wszczynać tylko wówczas,
gdy jest to potrzebne do ukończenia spraw w toku;
ściągnięcie wierzytelności;
wypełnienie zobowiązań. Jak wskazano, zgodnie z art. 279 wierzyciele spółki winni zgłosić swe wierzytelności w terminie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.
1. jeśli wierzytelności są niesporne i wymagalne, to likwidatorzy winni dokonać ich spłaty;
2. natomiast w pewnych wypadkach należy złożyć do depozytu sądowego sumę potrzebną do zaspokojenia lub zabezpieczenia wierzytelności, a w trzech sytuacjach (art. 285);
  1. gdy wierzytelność jest sporna;
  2. gdy wierzytelność jest wymagalna;
  3. gdy spółce znany jest wierzyciel, który się nie zgłosił;
upłynnić majątek spółki (pozostały po wypełnieniu zobowiązań). Co do zbycia majątku ruchomego ustawa nie zawiera szczególnych przepisów. Natomiast zbycie nieruchomości może nastąpić w drodze publicznej licytacji, a z wolnej ręki jedynie na mocy uchwały wspólników i po cenie nie niższej od uchwalonej przez wspólników.

Podczas dokonywania czynności likwidacyjnych obowiązują następujące zasady:

w stosunkach wewnętrznych likwidatorzy są obowiązani stosować się do uchwał wspólników
(art. 282 §2);
w stosunkach zewnętrznych w graniach swych kompetencji określonych w art. 282
(§1 (tj. dokonywania czynności likwidacyjnych) mają oni prawo prowadzenia spraw spółki i reprezentowania jej na zewnątrz (art. 283 §1), przy czym reprezentacja następuje zgodnie z jej sposobem zgłoszonym w KRS. Przy czym zakres uprawnień likwidatorów w zakresie reprezentacji likwidowanej Spółki wynika z samej ustawy (art. 282 §1) i nie może być ograniczony wobec osób trzecich (art. 283 §2). Czynności podjęte przez likwidatorów wobec osób trzecich działających w dobrzej wierze uważa się za czynności likwidacyjne (art. 283 §3), a więc wywołują one skutek prawny;
do likwidatorów stosuje się (wprost) przepisy dotyczące członków zarządu, chyba że przepisy stanowią inaczej (art. 280);

Likwidatorzy powinni w szczególności postarać się o rozwiązanie umów o pracę (samo otwarcie likwidacji nie powoduje bowiem ich wygaśnięcia, podobnie zresztą jak i innych umów łączących spółkę).

Otóż w przypadku umów o pracę na czas nieokreślony, wówczas spółka może skrócić trzymiesięczny okres wypowiedzenia do 1 miesiąca. Jednakże w takim przypadku za skrócony okres wypowiedzenia pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za pozostałą część okresu wypowiedzenia (art. 36(1) §1 Kodeksu pracy), a okres ten wlicza się pracownikowi pozostającemu w tym czasie bez pracy do okresu zatrudnienia (art. 36(1) §2 K.p.). Nie stosuje się tutaj przepisów dotyczących ochrony pracowników przed wypowiedzeniem umowy o pracę (art. 38, 39 i 41) oraz przepisów o ochronie szczególnej (przykładowo można wypowiedzieć umowę pracownicy w ciąży czy pracownikowi, któremu brakuje 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego czy pracownikowi na urlopie, nie ma także obowiązku informowania związków zawodowych). W wypowiedzeniu umowy o pracę na czas nieokreślony, musi być wskazana przyczyna wypowiedzenia – i jest nią właśnie likwidacja spółki.

W przypadku natomiast terminowych umów o pracę (na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy) umowa ta może być rozwiązana przez każdą ze stron za 2-tygodniowym wypowiedzeniem (art. 41(1) §2 K.p.).

Istotny problem pojawia się wtedy, gdy likwidowana spółka nie ma pieniędzy na wypłatę wynagrodzeń
(lub innych świadczeń pracowniczych), które to powstały w okresie likwidacji. Otóż likwidator odpowiada całym swoim majątkiem za nieuregulowane zobowiązania likwidowanej spółki wobec pracowników powstałe w okresie pełnienia funkcji. Jeśli brak jest środków na ich wypłatę, to likwidator powinien natychmiast (14 dni) złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości. Jeśli likwidator w porę złoży wniosek, uwolni się od odpowiedzialności. Jeśli wniosku nie złoży, to jeśli w spółce nie było i tak żadnych środków i dodatkowo spółka nie ma żadnego trwałego majątku, to i tak pracownik nie będzie mógł dochodzić skutecznie wobec niego roszczeń (nawet gdyby likwidator złożył terminowo wniosek, to pracownik nie otrzymałby wynagrodzenia z masy upadłości).

Natomiast w praktyce sprawa będzie nieco bardziej skomplikowana, gdyż pracownik taki zwróci się o wypłatę do Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Fundusz wypłaci należności i zwróci się z regresem do likwidatora. Zgodnie bowiem z ustawą z 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz. U. z 2014 r. nr 272), art. 23 ust .1 - przekazanie środków finansowych Funduszu na wypłatę świadczeń, a także wypłata świadczeń ze środków Funduszu powoduje z mocy prawa przejście na marszałka województwa, działającego w imieniu dysponenta Funduszu, roszczenia wobec pracodawcy, likwidatora lub innej osoby zarządzającej majątkiem pracodawcy lub roszczenia do masy upadłości o zwrot wypłaconych świadczeń. Niemniej, wydaje się, iż skoro mamy do czynienia z przejściem roszczeń z mocy prawa, to marszałkowi województwa przysługuje takie samo roszczenie przeciwko likwidatorowi jak przysługiwało pracownikowi. A zatem likwidator może bronić się w ten sposób, iż albo wskaże, iż złożył w porę wniosek o ogłoszenie upadłości albo też mimo jego niezgłoszenia, pracownik i tak nie otrzymałby świadczeń, gdyż spółka nie miała jakiegokolwiek majątku.

CZYNNOŚCI ZWIĄZANE Z ZAMKNIĘCIEM LIKWIDACJI I POLIKWIDACYJNE

Należą tutaj:

sporządzenie sprawozdania polikwidacyjnego;
złożenie wniosku o wykreślenie spółki z KRS;
oddanie na przechowanie ksiąg i dokumentów spółki;
zawiadomienie urzędu skarbowego i innych organów lub instytucji i podmiotów
o rozwiązaniu spółki.

I. SPORZĄDZENIE SPRAWOZDANIA POLIKWIDACYJNEGO

Kolejność jest następująca:

likwidatorzy sporządzają sprawozdanie finansowe na dzień poprzedzający podział między wspólników majątku pozostałego po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli (sprawozdanie polikwidacyjne);
sprawozdanie to podlega zatwierdzeniu przez zgromadzenie wspólników. Moment zatwierdzenia uznaje się za formalny koniec procesu polikwidacyjnego (zakończenie likwidacji).
Jeśli zgromadzenie wspólników zwołane w celu zatwierdzenia sprawozdania likwidacyjnego nie odbyło się z powodu braku kworum, nie tamuje to dalszego toku czynności – likwidatorzy wykonują czynności bez zatwierdzenia sprawozdania (Art. .288 §2);
likwidatorzy ogłaszają sprawozdanie w siedzibie spółki (art. 288 §1);
likwidatorzy ogłaszają sprawozdanie polikwidacyjne w MSiG.

II. ZŁOŻENIE WNIOSKU O WYKREŚLENIE SPÓŁKI Z KRS

następnie likwidatorzy zgłaszają wniosek do Sądu rejestrowego o wykreślenie spółki z rejestru – na formularzu KRS-X2. Do wniosku załączają sprawozdanie polikwidacyjne (art. 288 §1).
Sąd rozpoznaje wniosek i wydaje postanowienie o wykreśleniu spółki z rejestru.
Ustanie bytu prawnego spółki następuje z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o wykreśleniu spółki z KRS (art. 649(5) §2 kodeksu postępowania cywilnego). Z tą chwilą spółka traci osobowość prawną i rozwiązuje się.

III. ODDANIE NA PRZECHOWANIE KSIĄG I DOKUMENTÓW SPÓŁKI

Jeśli nie uczyniono tego przed wykreśleniem Spółki z rejestru, likwidatorzy muszą to uczynić niezwłocznie po wykreśleniu. Księgi i dokumenty winny być oddane na przechowanie osobie wskazanej w umowie spółki lub w uchwale wspólników. W przypadku braku takiego wskazania przechowawcę wyznacza sąd rejestrowy (art. 288 §3). Po wykreśleniu spółki księgi i dokumenty mają prawo przeglądać z upoważnienia sądu rejestrowego wspólnicy i osoby mające w tym interes prawny (art. 288 §4). Ważne jest to, iż większość sądów wymaga złożenia jako załącznika do wniosku o wykreślenie spółki z KRS uchwały wspólników ustalającej osobę przechowawcy i miejsce przechowywania ksiąg i dokumentów Spółki.

IV. ZAWIADOMIENIE URZĘDU SKARBOWEGO I INNYCH PODMIOTÓW

Obowiązek zawiadomienia urzędu skarbowego po wykreśleniu spółki z rejestru (art. 290). Chodzi tu o urząd skarbowy, w którym spółka prowadzi rozliczenia podatkowe. Wraz ze zgłoszeniem wniosku należy przekazać odpis sprawozdania likwidacyjnego. Co istotne, nie sprecyzowano terminu realizacji ani obowiązującego wzoru, może mieć zatem ono formę dowolnego pisma z dołączonym odpisem sprawozdania.
Obowiązek dokonania zgłoszenia o wykreślenie z ewidencji prowadzonej przez urząd skarbowy i likwidację numeru NIP (zgłoszenie aktualizacyjne NIP-2). Tutaj już określono termin – jest to 7 dni od dnia zakończenia bytu prawnego spółki (tj. uprawomocnienia się postanowienia o wykreśleniu spółki z KRS).
Jeżeli spółka była zarejestrowanym podatnikiem VAT konieczne jest wystąpienie do właściwego naczelnika urzędu skarbowego z wnioskiem o wykreślenie spółki z rejestru podatników VAT (formularz VAT-Z). Termin nie został określony w przepisach.
Obowiązek zgłoszenia wniosku do urzędu statystycznego właściwego ze względu na siedzibę spółki o skreślenie spółki z rejestru statystycznego prowadzenia przez Prezesa GUS w terminie 7 dni od wykreślenia spółki (art. 42 ust. 6 ustawy z 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej). Wykreślenie powoduje utratę numeru REGON.
Obowiązek zgłoszenia do oddziału ZUS faktu wykreślenia z rejestru w celu zamknięcia dokumentacji związanej z zatrudnieniem w spółce w terminie 14 dni od wykreślenia spółki z KRS (na formularzu ZUS ZWPA);
Obowiązek zgłoszenia wniosku do banku o likwidację rachunku bankowego.
Nadto należy zrealizować wszystkie obowiązki będące odwrotnością tych, które były wymagane przy tworzeniu spółki, tj.
- likwidację oznaczenia siedziby spółki;
- zniszczenie zbędnych papierów firmowych, pieczątek.

PODZIAŁ MAJĄTKU SPÓŁKI, PROBLEM ZOBOWIĄZAŃ SPÓŁKI PO JEJ WYKREŚLENIU Z REJESTRU

Majątek upłynniony (tzw. nadwyżka polikwidacyjna) podlega podziałowi na następujących zasadach :

po pierwsze – podział może nastąpić dopiero po upływie 6 miesięcy od daty ogłoszenia o otwarciu likwidacji i wezwaniu wierzycieli (art. 286 §1);
po drugie – pojawia się problem spłaty pewnych grup wierzycieli.
Otóż jeśli wierzyciele nie zgłosili swoich roszczeń we właściwym (3- miesięcznym) terminie i nie byli spółce znani – mogą oni żądać zaspokojenia swych należności z majątku spółki jeszcze niepodzielonego (art. 287 §1). Zatem możliwe są tu różne sytuacje:
1. wierzyciel zgłasza swoją wierzytelność w 3 miesięcznym terminie od dnia ogłoszenia, wówczas winien on być zaspokojony
2. wierzyciel zgłasza swoją wierzytelność po upływie 3- miesięcznego terminu od dnia ogłoszenia, ale przed upływem 6- miesięcznego terminu (art. 286 §1) – wówczas uzyska on spłatę z majątku spółki jeszcze niepodzielonego, bo podział nie może nastąpić przed upływem 6 miesięcy;
3. wierzyciel nie zgłasza swojej wierzytelności w ciągu 6 miesięcy, wówczas:
  1. jeśli był on spółce znany, a likwidatorzy złożyli do depozytu sądowego sumę potrzebną na jego zaspokojenie – uzyska on zaspokojenie z tej sumy (art. 285);
  2. jeśli nie był on spółce znany, wówczas może on żądać zaspokojenia z majątku spółki jeszcze nie podzielonego. Jeśli natomiast majątek spółki został już podzielony i rozdysponowany między wspólników, to wówczas co do zasady wspólnicy, którzy otrzymali przypadającą na nich część majątku spółki, nie są obowiązani do jej zwrotu w celu pokrycia należności wierzycieli (art. 287 §2). Wyjątek dotyczy sytuacji, gdy wspólnik działał w złej wierze, tj. wiedział lub przy dołożeniu należytej staranności mógł się dowiedzieć o istnieniu wierzytelności. Istnienie złej wiary wspólnika musi wykazać niezaspokojony wierzyciel.
po trzecie – nadwyżkę polikwidacyjną dzieli się między wspólników w stosunku do ich udziałów, chyba że umowa spółki określa inne zasady podziału majątku (art. 286 §2 i 3), np. przyznaje któremuś ze wspólników uprzywilejowanie co do udziału w nadwyżce polikwidacyjnej.

Po dokonaniu podziału majątku należy sporządzić jeszcze jedno sprawozdanie finansowe w ciągu 3 miesięcy od zakończenia podziału kwot likwidacyjnych pomiędzy wspólników. Sprawozdanie to powinno również zostać zatwierdzone przez zgromadzenie wspólników.

Powstaje pytanie, co się dzieje ze zobowiązaniami zlikwidowanej Spółki? Skoro przestaje istnieć osoba dłużnika.

W wyroku z 6 kwietnia 2006 r. I ACa 1116/05, Apel. W-wa 2007, nr 2, poz. 12) Sąd Apelacyjny w Warszawie stwierdził, że likwidacja spółki zoo, a w konsekwencji jej wykreślenie z rejestru, skutkujące utratą bytu prawnego, nie powoduje wygaśnięcia jej zobowiązań, które mogą być dochodzone od dłużników odpowiadających za nie z tytułu udzielonych zabezpieczeń czy poręczeń. Z kolei w wyroku z 27 czerwca 2014 r. Sąd Najwyższy (V CSK 440/13) wskazał, iż uznanie, że długi spółki kapitałowej wygasają z chwilą ustania jej bytu prawnego, prowadziłoby do znacznego pogorszenia sytuacji wierzycieli, skoro byłoby równoznaczne z wygaśnięciem wszelkich praw akcesoryjnych. Podobnie SN w postanowieniu z 10 maja 2012 r. IV CSK 369/11 – wskazał, iż wierzytelność, której dłużnikiem jest spółka, nie wygasa z chwilą wykreślenia spółki z rejestru, jeśli charakter tej wierzytelności jest tego rodzaju, że możliwe jej zaspokojenie z majątku pozostałego po osobie prawnej (np. w razie złożenia odpowiednich kwot de depozytu sądowego, czy też z zabezpieczeń tej wierzytelności na przedmiotach majątkowych osób trzecich).

Nie rozwiązuje to jednak problemów praktycznych. Powstaje np. pytanie, co się dzieje, w sytuacji gdy wierzytelność dochodzona wobec Spółki jest sporna i jest przedmiotem toczącego się postępowania sądowego, a spółka w trakcie tego postępowania została wykreślona z rejestru (sąd wówczas winien umorzyć postępowanie przeciwko spółce i nie ma możliwości wydania wyroku przeciwko spółce).

Gdy po wykreśleniu spółki z rejestru spółki zoo okaże się, że pozostała po niej część majątku nieobjęta likwidacją, dopuszczalne jest ustanowienie likwidatora w celu dokończenia likwidacji (uchwała SN z 24 stycznia 2007 r., III CZP 143/06, OSNC 2007, nr 11, poz. 166 z glosą G. Bartkowiaka, A. Januchowskiego, Prawo bankowe 2008, nr 4, s. 30 oraz A. Wowerka, GSP-Prz. Orz. 2008, nr 3, s. 6). Napotyka to jednak na ogromne problemy praktyczne (w jaki sposób ustanowić likwidatora dla podmiotu, który nie istnieje?). Jedna z tez głosiła, iż jeśli likwidacja nie objęła wszystkich składników majątku spółki, nie została faktycznie przeprowadzona, a zatem brak było podstaw do wykreślenia spółki z rejestru. Sąd rejestrowy winien zatem z urzędu wykreślić swój własny wpis o wykreśleniu spółki z rejestru (T. Szanciło: Actio pro socio a następstwo prawne, PPH 2013, nr 12, s. 40, Ł. Węgrzynowski: Skutki prawne wykreślenia spółki kapitałowej z rejestru przedsiębiorców, cz. I, PPH 2014, nr 7, s. 28). Inni postulowali zastosowanie analogicznie przepisów o kuratorze spadku (art. 666 k.p.c.).

W każdym razie, problem, co zrobić z ewentualnymi aktywami lub pasywami zlikwidowanej spółki zoo, której to „ujawnią się” dopiero po wykreśleniu jej z rejestru jest kompletnie nierozwiązany i o ile formułowane są różne tezy, to mają one charakter teoretyczny. W praktyce trudno sobie wyobrazić ich realizacje. Współczuć można tylko wierzycielowi spółki, który za późno dowiedział się o jej likwidacji i jego dłużnik – spółka, została już wykreślona z rejestru. W tej sytuacji, jeśli w ogóle w nadwyżce polikwidacyjnej cokolwiek zostało, to zapewne zostało już rozdysponowane pomiędzy wspólników. A ewentualne dochodzenie od nich zwrotu wymagałoby udowodnienia im złej wiary (art. 287 §2), co jest niezmiernie trudne ...

Zobacz także :

wyliczenie najważniejszych czynności do zlikwidowania spółki z o.o. :
Likwidacja spółki zoo w pigułce
wykaz formularzy i dokumentów, które należy złożyć dla likwidacji spółki z o.o. :
Jakie dokumenty i formularze trzeba złożyć ?

UWAGA: Niniejszy artykuł nie może być traktowany jako porada lub opinia prawna ani źródło jakichkolwiek pewnych i wiążących informacji, chociażby dlatego, iż w różnych spółkach zoo mamy do czynienia z zawsze innymi sytuacjami, które wymagają indywidualnej oceny. W celu przeprowadzenia procesu likwidacji spółki a także w innych sprawach z nią związanych prosimy o skontaktowanie się z kompetentną osobą. Nie bierzemy odpowiedzialności za wszelkie skutki zastosowania się do powyższego tekstu.